წმინდა გონების კრიტიკა

ავტორი: ლევან გიგინეიშვილი გამომცემლობა: აზროვნების აკადემია წიგნში განხილულია ყველა ის უმთავრესი საკითხი, რომელიც დღის წესრიგში დააყენა ბერძნულმა ფილოსოფიურმა აზრმა. უპირველეს ყოვლისა, ავტორი მიმოიხილავს არქესა და მოძრაობის საწყისის პრობლემას, საიდანაც აღმოცენდა საკუთრივ ბერძნული ფილოსოფია. ამ კონტექსტში განხილულია ისეთი ფილოსოფოსების იდეები, როგორებიც იყვნენ დემოკრიტე, პითაგორა, ჰერაკლიტე და სხვები.

ავტორი:  მოსე გოგიბერიძე; სერგი დანელია; პეტრე შარია; დავით გალაშვილი წიგნი – „სპინოზას ფილოსოფია“ შედგენილია რამდენიმე ავტორის მიერ სხვადასხვა წლებში სპინოზას ფილოსოფიის შესახებ შექმნილი ტექსტებისგან. მოსე გოგიბერიძის მცირე ზომის ტექსტი „ბენედიკტუს სპინოზა“-სგან რომელიც პირველად „სახელგამში“ 1927 წელს გამოქვეყნდა. სერგი დანელიას ტექსტი – „მიზეზობრიობის პრობლემა სპინოზას ფილოსოფიაში“ გახლავთ ერთ-ერთი თავი მისი წიგნიდან – „ნარკვევები ანტიკური და ახალი ფილოსოფიის ისტორიაში“. პეტრე შარიას ტექსტი – „სპინოზას ფილოსოფიისათვის (ნარკვევი)“ გახლავთ „სახელგამში“ 1933 წელს გამოქვეყნებული წერილი რომელიც წარმოადგენს ბარუხ (ბენედიქტ) დე სპინოზას დაბადების 300 წლის შესრულების გამო საქართველოს მარქსიზმ-ლენინიზმის ინსტიტუტში წაკითხული მოხსენების სტენოგრამას. დავით გალაშვილი ტექსტი – „სპინოზა და ჰეგელი: გამიჯვნა, როგორც თვითდადგენა“ პირველად გამოქვეყნდა კრებულში: „კულტურა, რელიგია, ფილოსოფია“, გამომცემლობა მერიდიანი, 2019 წელს. წიგნისთვის თანდართული წინასიტყვაობა ეკუთვნის დავით გალაშვილს.  

ლევ შესტოვი  – უკრაინელი/რუსი ეგზისტენციალისტი ფილოსოფოსი. მთარგმნელი: დიმიტრი უჩანეიშვილი შესტოვი დაიბადა ლევ ისააკის ძე შვარცმანის სახელით კიევში, ებრაულ ოჯახში. განათლების მიღება სხვადასხვა ადგილებში მოუხდა, რადგან ხშირად მოსდიოდა უთანხმოება სასწავლებლების ხელმძღვანელობასთან. შევიდა მოსკოვის სახელმწიფო უნივერსიტეტში, სადაც სამართალსა და მათემატიკას სწავლობდა, მაგრამ სტუდენტთა ინსპექტორთან შეტაკების შემდეგ იძულებული გახდა კიევში დაბრუნებულიყო და სწავლა იქ დაესრულებინა. დისერტაციის საფუძველზე შესტოვი სამართლის დოქტორი ვერ გახდა, რადგან მასში გამოსჭვიოდა მისი რევოლუციური ტენდენციები. 1898 წელს ის შევიდა მოწინავე რუს ინტელექტუალთა და ხელოვანთა წრეში, სადაც გაწევრიანებულნი იყვნენ ნიკოლოზ ბერდიაევი, სერგეი დიაგილევი, დიმიტრი მერეჟკოვსკი და ვასილი როზანოვი. შესტოვი წრის მიერ დაარსებული ჟურნალისთვის სტატიებს წერდა. ამ პერიოდში მან დაასრულა თავისი პირველი ძირითადი ფილოსოფიური ნაშრომი – „სარგებელი ტოლსტოისა და ნიცშეს სწავლებაში: ფილოსოფია და ქადაგება.“ სათაურში მოხსენიებულმა ორივე ავტორმა შესტოვის აზროვნებაზე ძირეული გავლენა მოახდინა. წიგნი შედგება ორი ნაწილისგან. პირველი ნაწილი დათმობილი აქვს 1905 წელს გამოქვეყნებული ტექსტს – „უსაფუძვლობის აპოთეოზი“, ხოლო მეორე – 1912 წელს გამოქვეყნებულ წიგნს, – „შემეცნების ფილოსოფია და თეორია“. 

რა არის ჭეშმარიტება? როგორ შეიძლება, ჯანსაღი ცხოვრებით ვიცხოვროთ? მთელი ისტორიის განმავლობაში კაცობრიობის სიცოცხლისა და ყოფიერების არსის შესახებ ამ და სხვა საკითხვებს სვამდა. დიდი მოაზროვნეები კი გვთავაზობენ ამ პრობლემების გადაჭრის გზებს, რომლებიც ჩვენი სამყაროს ჩამოყალიბება-განვითარებას ემსახურება. წიგნში შესულია: ანტიკური სამყარო, შუასაუკუნეების სამყარო, რენესანსი და გონების ეპოქა, რევოლუციის ხანა, თანამედროვე სამყარო, თანამედროვე ფილოსოფია, ცნობარი, განმარტებითი ლექსიკონი, ფოტომასალა. წიგნის გამოცემაში განსაკუთრებული წვლილი შეიტანეს: უილ ბუკინგემმა, დუგლას ბერნჰემმა, კლაივ ჰილმა, პიტერ ჯ.კინგმა, ჯონ მარებონმა, მარკუს უიკსიმ და ხვებმა.

ავტორი:ფრიდრიხ ჰეგელი  „ლექციები რელიგიის ფილოსოფიაზე“ მიზანია გაარკვიოს რელიგიის ცნება და მისი განვითარების პროცესი ანუ, როგორ აღმოცენდება რელიგია, რა გზით აღწევს სუბსტანციური სული ხალხის ცნობიერებას. ჰეგელის მიზანია აჩვენოს, რომ თუმცა არსებობენ რწმენის სხვადასხვა ფორმები, რელიგიის უმაღლესი ფორმა არის ქრისტიანობა. ესაა აბსოლუტური რელიგია, სადაც რელიგიის ცნება სრულყოფილადაა წარმოდგენილი, ანუ ღმერთი აღარაა რაღაც მიღმური, უცნობი, ის ეცხადება ცნობიერებას, ის თვითცნობიერებაა, რომელსაც საგნად თავისი თავი აქვს.

ავტორის მიერ წაკითხული „ლექციები ანტიკურ ფილოსოფიაში“ არ წარმოადგენს წარსულის ფილოსოფიის შესახებ აკადემიურ, ისტორიულ მონათხრობს. მასში არ გვხვდება ანტიკური ეპოქის ფილოსოფოსების ნააზრევის სტანდარტული „ინფორმაციული აღწერა“, არამედ წიგნში ნაჩვენებია ანტიკურ ეპოქაში წამოჭრილი ფილოსოფიური საკითხების „აზრის ცოცხალი მხარის“ გამოვლენა. რამეთუ, სამყაროში არსებული საზრისები არ შეიძლება იყოს ზღვრულ მდგომარეობაში და მათი გამიჯვნა არ უნდა ხდებოდეს დროის გარემოების მიხედვით, რადგან ყოფიერების თვისებიდან გამომდინარე, არ შეიძლება განხორციელებული ცხოვრებისეული აქტები იყოს წარსულში. საზრისები, რომელთა საშუალებითაც ფილოსოფოსობენ, ვერ იქნება დროზე დამოკიდებული, რადგან ტექსტის წარსულში შექმნის მიუხედავად მასში განხორციელებული აქტები, რომლებსაც საზრისების საშუალებით ვეცნობით, ჩვენი თანამედროვეა. ამიტომაც არ კარგავენ აქტუალობას ისეთი ფილოსოფოსები, როგორებიც არიან პლატონი, სოკრატე, არისტოტელე, და ა.შ., რომელთა მიერ განსჯის შედეგად მიღებული საზრისები არა ისტორიის საგანი და წარსულის შედეგია, არამედ ყოფიერების.